πάντα το φως της
μαζί, πάντα μαζί, ποτέ της μόνη
μεσημέρι—πενικιλίνη και μια βελόνα θάνατο χαμός, πόσος χαμός ρέει σήμερα στη Βερόνα κι αυτός ο λάκκος χρόνια και χρόνια βάθος καραδοκεί κρυμμένος στην γωνιά του μαρμαρένιου κήπου χέρια και κόκαλα μπλεγμένα, σπασμένα και μια βρωμιά θανάτου μα πού ‘ναι τα κόκαλα ε κ ε ί ν η ς που μοσκοβολούν μέλι και μύρο θεριστή βάλε στην θήκη το δρεπάνι δίχως το φως της πως θα θερίσεις το σιτάρι στα κίτρινα χωράφια τού καλοκαιριού
και συ σεβάσμιε και αγαθέ μου γέροντα πάρε σε παρακαλώ τούτο το πρόσφορο για το Τρισάγιο και τα καλά σου λόγια
όχι! όχι! όχι! ποτέ δεν την αφήνω μόνη στα μάρμαρα και στις σκιές
πάντα το φως της
μαζί, πάντα μαζί, ποτέ της μόνη
Ένα ποίημα στη σειρά Δεκατρείς μεταξωτές μπαλάντες
Read the English version of this poem at Giulietta
Λίγα λόγια για το ποίημα…
Η Ιουλιέτα: Αγάπη, Θάνατος και η Ευθραυστότητα της Ζωής | Ποιήματα Κύπρου
Στο κύκλο "Δεκατρείς Μεταξωτές Μπαλάντες" της συλλογής Ποιήματα Κύπρου, το ποίημα "Η Ιουλιέτα" είναι ένας στοχασμός για την αγάπη, τον θάνατο και τον αδιάκοπο αγώνα της μνήμης απέναντι στη λήθη. Το σκηνικό είναι μια θλιμμένη Βερόνα, γεμάτη σιωπή και απώλεια, όπου η αφήγηση αντανακλά το θάνατο της Ιουλιέτας, συνυφασμένο με τον βαθύτατο πόνο του αγαπημένου της. Μέσα από το πένθιμο τοπίο που αποδίδει ο ποιητής, αναδύεται μια μελαγχολική ωδή στη χαμένη αγάπη και την αδιάσπαστη σύνδεση του ανθρώπου με τη μνήμη.
Το ποίημα ξεκινά με την εικόνα “πάντα το φως της,” που φανερώνει την παρουσία της Ιουλιέτας ως μια σταθερή φωτεινή αναφορά, ενώ το μεσημέρι πλησιάζει και την ακολουθούν εικόνες πένθους. Η έννοια της θνησιμότητας μεταφέρεται μέσα από τη “βελόνα θάνατο” και την πικρή αίσθηση μιας αναπόφευκτης απώλειας. Στη Βερόνα, αυτή η μέρα είναι πλημμυρισμένη από το βάρος του θανάτου, και η πόλη ακινητεί σαν ένας κήπος μαρμάρινος, όπου “χέρια και κόκαλα μπλεγμένα, σπασμένα” συμβολίζουν το εύθραυστο της ανθρώπινης ύπαρξης. Όμως, ο ομιλητής αδυνατεί να αποδεχθεί ότι η Ιουλιέτα είναι μέρος αυτού του κρύου τοπίου. Τα κόκαλά της, “που μοσκοβολούν μέλι και μύρο,” πρέπει να βρίσκονται αλλού, μακριά από τη σκοτεινή σήψη του θανάτου.
Στη συνέχεια, το ποίημα μεταβαίνει από την περιγραφή του πένθους σε μια απέλπιδα προσευχή, όπου ο αγαπημένος παρακαλεί τον θεριστή να σταματήσει το ανελέητο δρεπάνι του. Οι ερωτήσεις του ομιλητή εκφράζουν την αγωνία του για την αναπότρεπτη απώλεια. Πώς θα μπορέσει ο θεριστής να δει τα κίτρινα χωράφια του Αυγούστου χωρίς το φως της; Μέσα στον απόλυτο πόνο, ο ομιλητής αρνείται να αφήσει την Ιουλιέτα να παραμένει μόνη στον άδειο, ψυχρό κήπο της αιωνιότητας.
Η κορύφωση έρχεται όταν ο ομιλητής απευθύνεται σε έναν “σεβάσμιο και αγαθό γέροντα,” προσφέροντας του ένα πρόσφορο, γεμάτο συμβολισμούς, ζητώντας την πνευματική του παρηγοριά. Ο γέροντας ενσαρκώνει την ελπίδα για πνευματική λύτρωση και μια υπενθύμιση ότι, έστω και στην απουσία, η μνήμη παραμένει ζωντανή. "Η Ιουλιέτα," μέρος των “Δεκατρείς Μεταξωτές Μπαλάντες,” ενώνει τον αναγνώστη με τους διαχρονικούς αγώνες της αγάπης και της απώλειας και προσθέτει έναν καθρέπτη στα Ποιήματα Κύπρου, καλώντας τον να εμβαθύνει στην πολυπλοκότητα των ανθρώπινων συναισθημάτων.
Ανάλυση των Θεμάτων του Ποιήματος
Τα κύρια θέματα στο ποίημα είναι η θνησιμότητα, η μνήμη και η θλίψη που συνοδεύει τον αέναο έρωτα. Το όνομα Ιουλιέτα, όπως και τα ονόματα Ευρυδίκη και Οφηλία σε άλλα ποιήματα της σειράς, μεταφέρει μια πλούσια λογοτεχνική κληρονομιά, με την ηρωίδα να συμβολίζει την αιώνια αγάπη και την ανανέωση της μνήμης παρά το αναπόφευκτο τέλος. Η αναφορά στη Σαιξπηρική ηρωίδα τονίζει τη δραματική αντίθεση ανάμεσα στον εφήμερο έρωτα και την απεγνωσμένη επιθυμία του ομιλητή να διατηρήσει τη μνήμη της ζωντανή.
Ανάλυση του Στίχου
Ο σύντομος και γεμάτος ένταση στίχος αντανακλά τον πόνο και την αποφασιστικότητα του ομιλητή να κρατήσει την Ιουλιέτα κοντά του, ακόμη και στην αιωνιότητα. Οι λιτές φράσεις αποτυπώνουν τη θλίψη της απώλειας και την αίσθηση του αμετάκλητου, ενώ κάθε λέξη αναδεικνύεται και υπογραμμίζει την ευαισθησία της ανθρώπινης ψυχής, που πενθεί για την αγάπη.
Ανάλυση του Συμβολισμού
Το ποίημα “Η Ιουλιέτα” βρίθει συμβόλων, με το φως της ηρωίδας να συμβολίζει τη δύναμη της μνήμης και της αδιάλειπτης παρουσίας της αγάπης. Η “βελόνα θάνατο” και το φθαρτό τοπίο αντανακλούν την ευθραυστότητα της ανθρώπινης φύσης. Η αναφορά στο μαρμάρινο κήπο και στον θεριστή που κρατά το δρεπάνι του μαρτυρά τη ζωή που συνεχίζεται και την αμετάκλητη φύση του κύκλου του θανάτου.
Κυριότερες Εικόνες του Ποιήματος
Οι εικόνες του ποιήματος συνδέουν τον αναγνώστη με τον θρήνο του ομιλητή για τη χαμένη αγάπη, ενώ εκφράζουν τον πόθο του να κρατήσει ζωντανή τη μνήμη της αγαπημένης του. Οι αντιθέσεις μεταξύ του φθαρτού και του αιώνιου, του σκότους και του φωτός, αποτυπώνουν τον αγώνα του ανθρώπου απέναντι στην φθορά του χρόνου. Τα “χέρια και κόκαλα μπλεγμένα, σπασμένα” ενσαρκώνουν την αλληγορία της ανθρώπινης ύπαρξης που, αν και εύθραυστη, αφήνει πίσω της το αποτύπωμα μιας βαθιάς αγάπης.
Επίδραση του Θρησκευτικού Συμβολισμού
Η θρησκευτική αναφορά προς το τέλος, με την παράκληση προς τον σεβάσμιο γέροντα για το Τρισάγιο, επιτείνει την υπερβατική διάσταση του ποιήματος. Ο θεριστής καλείται να αναστείλει τον κύκλο του θανάτου, μια σιωπηλή επίκληση για πνευματική γαλήνη και σωτηρία, ενώ ο γέροντας αντιπροσωπεύει τη δυνατότητα μιας παρηγορητικής λύτρωσης. Έτσι, η Ιουλιέτα παραμένει όχι μόνο σύμβολο του διαχρονικού έρωτα, αλλά και της βαθύτερης επιθυμίας του ανθρώπου να εξαγνίσει την απώλεια μέσω της πίστης.
Με αυτόν τον τρόπο, το ποίημα "Η Ιουλιέτα" αναδεικνύεται σε έναν φόρο τιμής στην καθολικότητα του έρωτα και της απώλειας, που διαπερνά τις διαχρονικές εμπειρίες. Το όνομα της Ιουλιέτας εμπλουτίζει την αφηγηματική σύνθεση, συνδέοντας το ποίημα με την ευρύτερη παράδοση των θρηνητικών ιστοριών και αναβαθμίζοντας τον θρήνο της απώλειας σε διαχρονική αναζήτηση για πνευματική λύτρωση και μνήμη.
Comments