Η ολόλευκη της μνήμη— το ανθισμένο δάσος· η μυρωδιά της λεμονιάς· η πρώτη γεύση της αυγής.
Σε ξέφρενη στιγμή παραφοράς θάψαμε την σεμνότητα μας μέσα στους τοίχους του παρεκκλησιού
και πια ξεδιψασμένοι, κρύψαμε σε μια σπηλιά την νέα μας ιστορία στη σιγουριά της θάλασσας.
Τι όμορφη που είναι η Οφηλία
σαν κολυμπά στο ψίθυρο του δειλινού και στους λιλά αναστεναγμούς της δύσης!
Κάρφωσε πάνω στο κατάρτι το νυφικό της φόρεμα κι όλες της τις κορδέλες κι έχει σαν χτένα στα μαλλιά το κόκκινο φεγγάρι.
Στεκούμενη πίσω στο τιμόνι με την αλμύρα του γιαλού στο στόμα
και με τον άσπρο της κολλάρο
να πετά μες τα πανιά αδίστακτα,
πλέει το κίτρινο καράβι στο πορσελάνινο βωμό της νεογέννητης ημέρας. Χάνεται πια η Οφηλία μες στο θολό ορίζοντα μ’ ένα παράφωνο τραγούδι να κλαίει στα χείλη της και μ’ ένα γλάρο τσακισμένο να τη θρηνεί στο πλάι.
Ένα ποίημα στη συλλογή Δεκατρείς μεταξωτές μπαλάντες
Read the English version of this poem at Ophelia Lost
Λίγα λόγια για το ποίημα…
Η Χαμένη Μορφή της Οφηλίας: Ποιήματα Κύπρου
Στο ποίημα "Η Οφηλία Χάθηκε," ο ποιητής πλέκει έναν ιστό από εικόνες και συναισθήματα για να εκφράσει την απώλεια και τον άσκοπο χαμό της νεότητας, μια θεματική αναφορά που εκτείνεται σε ολόκληρη το κύκλο "Δεκατρείς Μεταξωτές Μπαλάντες" εντός της συλλογής Ποιήματα Κύπρου. Η χρήση του ονόματος "Οφηλία" αντηχεί το τραγικό πεπρωμένο της ηρωίδας του Σαίξπηρ, ενώ στον πυρήνα του ποιήματος βρίσκεται η αίσθηση της θλίψης και της προσμονής που περιβάλλει τη μνήμη της νεαρής ηρωίδας, ενσαρκώνοντας ταυτόχρονα έναν κόσμο πέρα από τη γήινη ζωή.
Η πρώτη στροφή ανοίγει με τις αποχρώσεις της μνήμης της Οφηλίας, η οποία συμβολίζεται από την “ολόλευκη της μνήμη—το ανθισμένο δάσος,” τα “άνθη της λεμονιάς” και την “πρώτη γεύση της αυγής.” Αυτές οι εικόνες δημιουργούν ένα καμβά αθωότητας και καθαρότητας που διαλύεται σταδιακά καθώς η θύμηση περνά σε μια στιγμή εσωτερικής αναταραχής, αφήνοντας να διαφανούν οι ρωγμές ενός ανεκπλήρωτου έρωτα. Εδώ, το ποιητικό τοπίο λειτουργεί ως ένα σύμβολο της νεότητας που κατακλύζεται από ανείπωτα συναισθήματα και προσδοκίες.
Καθώς το ποίημα προχωρά, η Οφηλία προβάλλεται σαν μια οπτασία μέσα στην απογευματινή αύρα, όπου “κολυμπά στο ψίθυρο του δειλινού και στους λιλά αναστεναγμούς της δύσης,” ένας οπτικός χαιρετισμός στη φευγαλέα φύση της ύπαρξης. Με το ματωμένο φεγγάρι σαν κόσμημα στα μαλλιά της, η μορφή της γίνεται ακόμη πιο αιθέρια και συνάμα προορισμένη για ένα άγνωστο, θλιβερό τέλος. Η στιγμή της μετάβασής της στο πηδάλιο συμβολίζει την ένωση της με το υδάτινο στοιχείο, ενώ η παρουσία της “αλμύρας στο στόμα της” ανακαλεί τη συγγένεια της με τη θάλασσα, προσδίδοντας μια αίσθηση αναπόφευκτης απομάκρυνσης.
Στην τελική σκηνή, η Οφηλία “χάνεται μες στο θολό ορίζοντα,” αποκαλύπτοντας μια ελεγειακή μορφή που προαναγγέλλει την τελευταία της πράξη. Το “παράφωνο τραγούδι στα χείλη της” και ο “γλάρος τσακισμένος να τη θρηνεί στο πλάι” καταδεικνύουν μια συντριπτική στιγμή, μια αποχαιρετιστήρια σκηνή που μοιάζει με τελετουργία. Η επιρροή της τραγικής Οφηλίας συνδέει τη μορφή της με τις ηρωίδες της αρχαίας τραγωδίας, όπως η Ευρυδίκη και η Ιουλιέτα, και προσφέρει μια συγκλονιστική απεικόνιση της φθαρτότητας και της απώλειας μέσα από τα σύμβολα της νεότητας και της θυσίας.
Με αυτό τον τρόπο, το ποίημα συνδέει τη μορφή της Οφηλίας με τις ανείπωτες τραγωδίες άλλων ηρωίδων, αναδεικνύοντας την Ποίηση Κύπρου ως ένα καλειδοσκόπιο όπου τα θραύσματα της μνήμης και του ονείρου συνδέονται άρρηκτα με τη φύση και τον θάνατο.
Ανάλυση Θεμάτων στο Ποίημα
Το θέμα της θνητότητας, σε συνδυασμό με τη θλίψη για την απώλεια της νεότητας, διατρέχει ολόκληρο το ποίημα, δημιουργώντας ένα συναισθηματικό και λυρικό τοπίο. Μέσα από την εικόνα της Οφηλίας και την ενσάρκωσή της ως ένα πνεύμα που κολυμπά στα απόκοσμα νερά του δειλινού, ο ποιητής σκιαγραφεί την εσωτερική σύγκρουση μεταξύ ζωής και θανάτου. Η Οφηλία αποτυπώνεται ως μία φιγούρα που αμφιταλαντεύεται μεταξύ της πραγματικότητας και της αιωνιότητας, προσφέροντας μια συγκινητική ανασκόπηση της ανθρώπινης εμπειρίας και της ακατάπαυστης αναζήτησης της ελευθερίας.
Ανάλυση Στίχου
Οι στίχοι εναλλάσσονται ανάμεσα σε λυρικές εικόνες και σκηνές σκοτεινής ομορφιάς, δημιουργώντας έναν ρυθμό που ενισχύει την αίσθηση του ανεκπλήρωτου πάθους και της χαμένης αθωότητας. Η απλότητα της γλώσσας συνδυάζεται με τη μεταφορική χρήση εικόνων, όπως η "ματωμένη" θάλασσα και τα "λιλά" δειλινά, ενισχύοντας το στοιχείο του αναπόφευκτου τέλους.
Ανάλυση Συμβολισμού
Το φεγγάρι και το χρώμα του αίματος στα μαλλιά της Οφηλίας αποτελούν ισχυρά σύμβολα του εφήμερου και του θανάτου, ενώ η μορφή της ίδιας αποτυπώνεται ως μια γυναικεία φιγούρα που πασχίζει να ξεφύγει από τα δεσμά της γήινης ζωής. Ο "γλάρος τσακισμένος" αναδεικνύει το στοιχείο της θλίψης και της αμφιθυμίας που την ακολουθεί, προσδίδοντας στην παρουσία της μια αύρα αποχωρισμού από την καθημερινή πραγματικότητα.
Κύριες Ποιητικές Εικόνες
Οι εικόνες της θάλασσας, των μαλλιών της Οφηλίας που κυματίζουν στο άνεμο, και του πλοίου που πλέει προς το θολό ορίζοντα ενισχύουν τη δραματική της απομάκρυνση από τον κόσμο. Οι ποιητικές αυτές απεικονίσεις προσφέρουν ένα βαθύ συναισθηματικό υπόβαθρο, παραπέμποντας στο αίσθημα της απώλειας και της νοσταλγίας που συντροφεύει την πορεία της.
Επίδραση Θρησκευτικού Συμβολισμού
Η χρήση του παρεκκλησιού και του σκληρού ξύλου του καταρτιού ως στοιχεία του ποιήματος συνδέουν τη ζωή της Οφηλίας με τη θυσία και την πνευματική αγνότητα, ενώ η αίσθηση μιας επικείμενης θυσίας καθιστά το ταξίδι της μια μεταφορά για τον χωρισμό από τα κοσμικά και την αναχώρηση προς το άγνωστο. Με αυτό τον τρόπο, το ποίημα επεκτείνει την επίδραση του θρησκευτικού συμβολισμού, συνδέοντας την Οφηλία με τη θρησκευτική εικονογραφία και την αναζήτηση της πνευματικής λύτρωσης.
Bình luận