Συχνά η σκέψη μου με φέρνει πίσω σε κείνους τους παλιούς καιρούς
τότε που 'μασταν κι δυό σχεδόν νερό και χώμα κι γειτονιά μοσχοβολούσε όλο λεβάντα και πηλό.
Ο πάτερ με το λεκιασμένο ράσο, μετανιωμένος τώρα πια κλαίει στις ταπεινές του προσευχές και στις παμπάλαιες λειτουργίες, την πρώτη μέρα που μας κάλεσε στον κήπο.
Η πίστη μας τότε ήτανε αυγή που ποτέ δεν είδε βράδυ.
Το ιερό βιβλίο των αγίων ασμάτων το 'χαμε πια σκίσει κι όλοι οι αρχαίοι θεοί ήρθανε πίσω στο μικρό δασάκι τραγουδώντας με μαυλιστική φωνή.
Κάθε μέρα στις τέσσερις το δειλινό, την ώρα που τα χελιδόνια κουρασμένα πιά έσβηναν την δίψα τους μέσα στις πρώτες θύμισες της μέρας
κι η φαντασία του καλομαθημένου αγοριού χάνονταν μέσα σε σκέψεις μιας αρωματικής δαντέλας, ο πατέρας της την έφερνε στη θάλασσα με δεκατρία μαντολίνα να της γλυκοτραγουδούν.
Την κοιτάζω—τι όμορφη που είναι.
Στη μοναξιά μιας ήσυχης σπηλιάς, το ξένοιαστο κορίτσι κάθεται στους βράχους μέσα σε φύκια και θαλασσινό νερό και μουρμουρά στα ντροπαλά κογχύλια και στους γλάρους, μια νέα και κρυφή ιστορία.
Στο σούρουπο, μαζεύει γιασεμί και κατιφέδες μ' ένα κλωνί βασιλικό στ' αυτί και φρέσκιας
λεβάντας μυρωδιά στον κόρφο.
Ένα νυχτοπούλι της τραγουδά πρώτη φορά
μες 'το όνειρό της και δεκαπέντε μαντολίνα καθισμένα στο κατώφλι του σπιτιού της την νανουρίζουν τρυφερά να κοιμηθεί.
Ένα ποίημα στη σειρά Δεκατρείς μεταξωτές μπαλάντες
Read the English version of this poem at Pampered Mandolins
Λίγα λόγια για το ποίημα…
Ένα Ποίημα Ενηλικίωσης από τη Συλλογή Ποιήματα Κύπρου
Στο ποίημα “Χαϊδεμένα Μαντολίνα,” του κύκλου “Δεκατρείς Μεταξωτές Μπαλάντες,” συναντούμε τις πρώτες, αθώες εκφράσεις νεανικού έρωτα, οι οποίες διαπνέονται από μια ατμόσφαιρα παιδικής αγνότητας και αδιόρατης νοσταλγίας. Με τρόπο λεπτό και διακριτικό, το ποίημα υπονοεί τη μελαγχολία που πρόκειται να ακολουθήσει, καθώς οι νεαροί πρωταγωνιστές δεν αντιλαμβάνονται τη μοίρα που τους περιμένει. Το ποίημα αυτό στη συλλογή “Ποιήματα Κύπρου” αποπνέει την ευωδιά της κυπριακής γης, ενώ η φυσική ομορφιά και η ήσυχη, παραδοσιακή ζωή του νησιού διαμορφώνουν τον τρυφερό καμβά, όπου ο έρωτας αυτός ανθεί αθώα και απροβλημάτιστα.
Οι πρώτοι στίχοι ανασύρουν αναμνήσεις από την παλιά γειτονιά με το άρωμα της λεβάντας και του πηλού, μεταφέροντας τον αναγνώστη σε μια εποχή και έναν τόπο ξέγνοιαστο και άφθαρτο. Στην περιγραφή του αγοριού και του κοριτσιού, η απεικόνιση είναι γαλήνια και ανέμελη, καθώς οι νέοι αυτοί πρωταγωνιστές ζουν απλές στιγμές γεμάτες με αγάπη και ελευθερία. Η πολυαγαπημένη κοπέλα, είναι τυλιγμένη σε αρώματα όπως της λεβάντας και του βασιλικού, παραπέμποντας στη φυσική αθωότητα και ομορφιά της. Ο πατέρας της τη συνοδεύει στη θάλασσα υπό τους ήχους δεκατριών μαντολίνων, τα οποία προσδίδουν έναν χαρακτήρα γιορτής στις καθημερινές αυτές στιγμές.
Η φύση αποκτά συμβολική σημασία στο ποίημα, καθώς τα στοιχεία του περιβάλλοντος αντικατοπτρίζουν τη νεανική αγάπη και την ευαισθησία των συναισθημάτων. Οι ελιές και οι ακακίες αγκαλιάζουν τους πρωταγωνιστές στις τρυφερές τους στιγμές τους με μια αίσθηση ηρεμίας και προστασίας. Η ύπαρξη του πάτερ, ενός ταπεινού παπά με το λεκιασμένο ράσο του, εισάγει ένα αίσθημα σεβασμού προς τις παραδόσεις και την πνευματικότητα της ζωής στο νησί, ενισχύοντας την εμβάθυνση της εμπειρίας αυτής που τοποθετείται ανάμεσα σε θρησκευτικές και φυσικές εικόνες. Το “ιερό βιβλίο των αγίων ασμάτων,” το οποίο «είχε πια σκιστεί», μας υπενθυμίζει ότι η πίστη είναι ταυτόχρονα παρούσα και εύθραυστη, όπως και τα πρώτα σκιρτήματα του έρωτα.
Η επανάληψη της φράσης δεκατρία και δεκαπέντε προσφέρει επίσης επίπεδα νοήματος που συνδέουν τους πρωταγωνιστές με την κυκλική φύση της ζωής και του θανάτου. Για παράδειγμα, "τα δεκαπέντε ερωτευμένα μαντολίνα" εμφανίζονται ως μεταφορικός εμπλουτισμός που διαπλέκει τη μουσική γλώσσα των Κυπριακών Ποιημάτων με τα στάδια ζωής του νεαρού ζευγαριού. Η συλλογή «Κυπριακά Ποιήματα» χρησιμοποιεί συχνά τέτοια μέσα για να προσδώσει βάθος στις αφηγήσεις, επιτρέποντας στον αναγνώστη να αισθανθεί, χωρίς σαφείς λεπτομέρειες, την αθωότητα των πρωταγωνιστών και την ανομολόγητη τραγωδία στον ορίζοντα.
Τα “Ποιήματα Κύπρου” χρησιμοποιούν τη φύση ως αναπόσπαστο κομμάτι της αφήγησης και συμβολισμού, συνδέοντας τη ζωή των πρωταγωνιστών με το φυσικό περιβάλλον. Τα χελιδόνια που ξεδιψούν από τη “δίψα της ημέρας” δημιουργούν μια ζωντανή εικόνα που παρομοιάζει την επιθυμία των νέων για τη ζωή. Μέσα από την ενότητα των εικόνων της φύσης, ο αναγνώστης βλέπει έναν παράδεισο αθωότητας, προστατευμένο από τις αναποδιές του κόσμου, ένα καταφύγιο όπου οι νέοι αυτοί έρωτες μπορούν να ανθίσουν και να ευημερήσουν ανεπηρέαστοι.
Το ποίημα συνθέτει έναν κόσμο γεμάτο από άρωμα και ήχο που υφαίνουν την τρυφερότητα της νεανικής αγάπης, ενώ τα “Ποιήματα Κύπρου” εισάγουν παράλληλα την έννοια του μοιραίου και του αναπόφευκτου. Αυτές οι στιγμές αγάπης, όπως τα “χαϊδεμένα μαντολίνα,” προσφέρουν έναν απαλό παρηγορητικό τόνο, ο οποίος αγκαλιάζει την αγνότητα των νέων και την ασπίδα των παιδικών χρόνων.
Ανάλυση Θεμάτων
Η νεανική αθωότητα, η αγάπη και η μοίρα αποτελούν τα κύρια θέματα του ποιήματος. Η νεανική αγάπη παρουσιάζεται μέσα από την ειλικρινή και καθαρή ματιά των νεαρών πρωταγωνιστών, ενώ η φύση και η μουσική γίνονται συμβολικά στοιχεία που αγκαλιάζουν και προστατεύουν αυτή την αγάπη.
Ανάλυση Στίχων
Η ροή του ποιήματος είναι ήρεμη και λυρική, ενώ η επανάληψη των αριθμών δεκατρία και δεκαπέντε συνδέεται με την αίσθηση του περάσματος του χρόνου και της αθωότητας. Κάθε στίχος είναι προσεκτικά διαμορφωμένος για να αντικατοπτρίζει τον συναισθηματικό πλούτο των εικόνων.
Ανάλυση Συμβολισμών
Το ποίημα είναι γεμάτο από συμβολικά στοιχεία, όπως τα μαντολίνα, τα χελιδόνια, τα βότανα και οι αριθμοί. Τα μαντολίνα υποδηλώνουν την ήρεμη και στοργική φύση του έρωτα, ενώ οι αριθμοί δεκατρία και δεκαπέντε υποδηλώνουν τα αρχικά στάδια της ζωής των νέων. Η παρουσία του ιερέα αναδεικνύει επίσης μια ισορροπία μεταξύ θρησκευτικής πίστης και μυστικισμού.
Κύρια Ποιητική Εικόνα
Οι κυριότερες εικόνες του ποιήματος περιλαμβάνουν το κορίτσι να μαζεύει βασιλικό και κατιφέδες και το νυχτοπούλι να της τραγουδά. Κάθε εικόνα αποδίδει την απλότητα της ζωής και τη γοητεία της φύσης, ενισχύοντας την αγνότητα της αγάπης.
Επίδραση Θρησκευτικού Συμβολισμού
Ο πατέρας με το ταπεινό ράσο και το σχισμένο βιβλίο των ύμνων δημιουργούν μια ισχυρή αναφορά στην παράδοση της Κύπρου. Ο θρησκευτικός συμβολισμός στο “Χαϊδεμένα Μαντολίνα” υπογραμμίζει την έννοια της αθωότητας και του μοιραίου, προσφέροντας στον αναγνώστη μια αίσθηση υπαρξιακής αναζήτησης στα πλαίσια της αγνής, νεανικής αγάπης.
Comments